‘Spreekwoorden zijn van alle tijden’ is het onderwerp van een lezing van Maria van Deutekom.
De Nederlandse taal kent een schat aan spreekwoorden en gezegden. Er bestaan geen honderden maar wel duizenden spreekwoorden en gezegdes. In deze lezing wordt ingegaan op het fenomeen spreekwoord, een verschijnsel in onze taal dat al eeuwenlang bestaat. Wat overigens niet wil zeggen dat we zo’n spreekwoord vandaag de dag niet meer zouden kennen. Uitdrukkingen als ‘Stille wateren hebben diepe gronden’ hebben nog niets aan zeggingskracht ingeboet ook al zijn ze eeuwenoud.
In de lezing komt o.a. aan de orde wat we onder ‘een spreekwoord’ verstaan en de rol van beeldspraak in onze taal om vervolgens stil te staan bij de vraag waar ze vandaan komen. Soms is dat de Bijbel, de klassieke oudheid of een oude Spreekwoorden verzameling, zoals bijvoorbeeld ‘De Adagia’ van Erasmus uit de Middeleeuwen. In die tijd waren het gesproken woord en afbeeldingen belangrijker dan een krant of een boek. In oude volksverhalen, fabels en legenden komen we het spreekwoord dan ook volop tegen net als op het toneel en in de schilderkunst. Zo is er het bekende schilderij ‘Nederlandse Spreekwoorden’ van Pieter Bruegel met wel 125 spreekwoorden.
De lezing vormt een gevarieerd geheel met veel afbeeldingen, concrete voorbeelden en korte anekdotes en is gebaseerd op artikelen over spreekwoorden van Maria van Deutekom in heemkundig tijdschrift ‘Van den Herd’ van Heemkundekring ‘De Heerlijkheid Oirschot’. Maria van Deutekom is van huis uit docent Nederlands en Theater en was als zodanig o.a. werkzaam bij Fontys Hogeschool voor de Kunsten en Hogeschool Sociale Studies. Momenteel geeft ze literair-historische lezingen en daarnaast is ze actief als theaterregisseur en verteller. Taal is een rode draad in haar leven.
De lezing is te bespreken bij: Maria van Deutekom, telefoon: 06 33802883, website: www.verhalenhuis.nl
foto boven: Stille wateren hebben diepe gronden.
