Simon van Wetten geeft donderdag 17 april 2025 een lezing over criminaliteit. Hij doet dat op uitnodiging van heemkundekring Boxtel. De lezing is in zaal Rembrandt aan de Rechterstraat 56 in Boxtel en begint om 20.00 uur.
Niemand kan zijn lot ontlopen. Dat geldt voor iedereen, de moderne mens, en dat was in de periode 1500-1800 niet anders. Dat wil niet zeggen dat in die drie eeuwen er niemand was die het lot tartte. Integendeel. Dat lot tarten levert in het geval van het gemeentearchief Gemert-Bakel ongeveer 10.000 dossiers in het crimineel- en civielrechtelijk archief op. In die duizenden processtukken treffen we ongeveer 40.000 mensen aan die het lot wél durfden tarten en uiteindelijk aan het kortste eind trokken. Niet zelden nam dat kortste eind de vorm aan van een gestropt touw, bungelend aan een galg.
Het rechterlijk archief biedt een verrassende, soms ook onthutsende en niettemin kostelijke inkijk in het leven van alle dag in een willekeurig Brabants dorp. Want al is in dit geval het Gemerts rechterlijk archief de bron, de gebeurtenissen die uit de oude dossiers opwellen zijn typerend voor het Brabantse plattelandsleven anno toen en laten ons kennis maken met de normen en waarden, zeden en gewoonten in de dorpse samenleving van destijds.
Simon van Wetten spreekt over de harde tijden van weleer, de activiteiten van een notoire paardendief in diens persoonlijk Rampjaar 1672, bekijkt de bedelbrieven van rondzwervende invaliden, laat kennis maken met Thijs met-den-crommen-mond. Hij komt met een vervelende onthulling, biedt wat schok-kende scènes uit een huwelijk, laat nu eens de dief de gelegenheid creëren, loopt een verliefde wolf in schaapskleren tegen het lijf, steunt de kerk door de pastoor te beledigen, laat de criminele gevolgen zien van een pestepidemie doorloopt nog tientallen andere dossiers.
Foto: Simon van Wetten als dominee verkleed in het uitbeelden van een ‘crimineel’ verhaal.
