Eugène de Groot geeft op maandag 16 juni 2025 in Het Spectrum aan Steeg 9 in Schijndel een lezing over ‘De vergeten K van Schaijndel. Onderwerp zijn karren en karrenakers. Tevens is er een boekpresentatie. De lezing op uitnodiging van heemkundekriong Schijndel begint om 20.00 uur. Leden van de heemkundekring hebben gratis toegang, voor niet-leden bedraagt de entree 5 euro.
Schijndel is bekend van de drie K’s: de kousen (Jansen de Wit), de kaarsen (Bolsius) en de klompenindustrie die tot in de twintigste eeuw floreerde. Die successen werden mogelijk gemaakt door de vervoermiddelen voor materialen, producten en mensen. Ze werden gemaakt door ‘radmakers’ of ‘raaimakers’ die later ‘wagenmakers’ werden genoemd. ‘De vergeten K’ staat in Schijndel bij uitstek voor de kar, Schijndel hoorde bij een echt karrengebied. De kar werd massaal ingezet in de landbouw en in de ambachten, maar ook gebruikt voor personentransport. Tot ongeveer de Tweede Wereldoorlog speelde de kar een belangrijke rol in het economische en maatschappelijke leven van Schijndel. Maar de invloed ervan was al vanaf het begin van de vorige eeuw aan het tanen door de opkomst van trein, tram en vooral de automobiliteit. In Schijndel waren vooral de zogenaamde hoogkar, de erdkar en de mallejan van belang. Die laatste zorgde voor het vervoer van boomstammen, en die werden in de Schijndelse economie massaal geteeld en verwerkt in allerlei houtverwerkende bedrijven, zoals de klompenmakerijen, wagenmakerijen en kuiperijen.
Tijdens de lezing wordt de geschiedenis van Schijndel op het vlak van voertuigen uit de doeken gedaan. Het verhaal draait rond het wiel, vanaf de belangrijke ontdekking ervan via gebruik van voertuigen vóór en in de Romeinse tijd, de situatie in de middeleeuwen vanaf de vroegste getuigenissen over Skinle tot in de 20 ste eeuw. Het verhaal eindigt met de wagenmakerij Van Uden, de laatste Schijndelse wagenmaker, en de voormalige Schijndelse kruiwagenfabriek Matador (nu in Helvoirt), die een grote internationale producent van wielen, kruiwagens, platformwagens en steekwagens geworden is.
Schijndel heeft enkele bijzondere historische objecten, die in de lezing speciaal uitgelicht worden: een karrenwiel van rond 1600, gaaf bewaard gebleven, een kalligrafie van een 19 de eeuwse wagenmaker en het kasboek van de 19 de eeuwse Schijndelse wagenmaker Martinus Mallens. Stuk voor stuk unieke objecten. Aan dat kasboek en wat we er allemaal uit kunnen afleiden over het dagelijks leven in het Schijndel van die jaren, is een apart boek gewijd, uniek in de Nederlandstalige wagenmakers literatuur. Daarnaast is een boek gewijd aan de voertuiggeschiedenis van Schijndel. Uit
beide boeken blijkt dat de wagenmakerij innig vervlochten was met de hele dorpseconomie en dorpssamenleving.
Eugène de Groot is de zoon van een Udense wagenmaker en al lange tijd inwoner van Schijndel. Hij is de auteur van beide boeken. Na afloop van de
lezing worden die gepresenteerd en zijn ze te koop.
