Voor Open Monumentendag en het Brabants Erfgoedweekend 2024 gaat heemkundekring Onsenoort een aantal keren een cultuur-historische wandeling aanbieden van de NH Kerk in Vlijmen naar de Biessertpolder in Vlijmen.
De NH Kerk is het oudste gebouw van de gemeente Heusden en is in de persoon van Ds Voetius als de eerste predikant direct verbonden met het jaar 1629, het jaar van het beleg van ‘s-Hertogenbosch.
In de wandeling van 3,5 km komen zoveel interessante aspecten aan bod, dat het voor de gids moeilijker zal zijn om voldoende weg te laten dan om voldoende te vertellen. Het grootste belang is echter om het Maaskunstwerk bij een breder publiek te introduceren, daarbij de mogelijkheid scheppend om uiteen te zetten hoe ongelooflijk belangrijk de Maas door de eeuwen heen geweest is voor een heel groot deel van onze provincie Noord-Brabant.
Natuurgebied
Ten oosten van Vlijmen ligt een klein natuurgebiedje, de Biessertpolder. Dit gebied is eigendom van Staatsbosbeheer en is onderdeel van het waterbergingsgebied HoWaBo. Bij de oplevering in 2013 is door kunstenares Sannah Belzer een Maaskunstwerk aangelegd. Dit kunstwerk toont de loop van de Maas vanaf de oorsprong in het Plateau de Langres tot aan de monding in de Noordzee. Om de Maas zowel stroomop als -afwaarts te kunnen volgen, zijn plaatsnamen op het wegdek van het ernaast lopende fietspad aangebracht. Zie bijgaande foto ter verduidelijking. Nu, een goede 10 jaar later ligt het kunstwerk er desolaat bij, zijn de namen op het wegdek door slijtage verdwenen en weet in feite niemand wat ‘dat keienlint in het landschap’ voorste
Lokale grenzen overschrijdende samenwerkingsverbanden:
- De Alliantie Zuiderwaterlinie (AZWL); een koepelorganisatie die oost en west Brabant met elkaar verbindt via de keten van vestingsteden en de tussenliggende vroegere inundatiegebieden
- Linie1629, een samenwerkingsverband onder de koepel van de AZWL, van met name gemeenten en heemkundekringen, die gezamenlijk werken aan plannen om in de aanloop naar 2029 maar ook nog daarna, deze linie zichtbaar en beleefbaar te maken. Een belangrijk uitgangspunt is daarbij hoe de uitdagingen anno 1629 en de oplossingen daarvoor ook geprojecteerd kunnen worden op de uitdagingen en oplossingen anno 2024 en verder.
- HOWABO nu en in de toekomst
De Biessertpolder maakt deel uit van het HOog WAter den BOsch project, een bekken waarin bij hoog water miljoenen kubieke meters overtollig water kan worden opgevangen.
We hebben binnen ons heem de door de eeuwen heen belangrijkste route van Brabant, de Maas, in miniatuurvorm aanwezig. We hebben projecten, waarin we samenwerken met 7 heemkundekringen en gemeentes in de ommelanden van ’s Hertogenbosch. En tenslotte hebben we talloze fietsers en wandelaars, die geen enkel benul hebben van wat daar in het weiland ligt.
Overleg
In het kader van voornoemd project Linie1629 wil de gemeente Heusden als een van de ‘Convenant 1629’ partners ook een bijdrage leveren. Dat zou kunnen door de toenmalige Boerenschans weer op te bouwen. Die lag echter precies, waar nu de A59 loopt, dus herbouw op de precieze historische locatie is geen optie. Maar de Biessertpolder is daar maar een paar honderd meter vandaan en daar zou het wel prima kunnen. We weten ook, dat bij de dijkdoorbraak in Nieuwkuijk van 1880, het water in de Biessertpolder ruim 4 meter hoog heeft gestaan. We gaan dat weer zichtbaar maken. Zo zijn er een aantal historische elementen, waarmee we deze ‘vergeten locatie’ kunnen herinrichten. Wat te denken bv van de steenoven, die hier heeft gestaan van 1860 tot 1865, waarmee alle stenen van de huidige RK Kerk in Vlijmen zijn gebakken? Kortom, we zijn het er als Gemeente Heusden en HKK Onsenoort helemaal over eens, dat we op deze locatie de geschiedenis weer ‘aanraakbaar’ kunnen maken en daarmee ook prima aantrekkelijk kunnen maken voor educatieve doeleinden. En die Maas, die is en blijft natuurlijk het belangrijkste element van de hele invulling van de Biessertpolder.
